Najczęściej zadawane pytania

Aparaty ortodontyczne dzielą się na dwa główne typy – zdejmowane i stałe. Aparatami zdejmowanymi leczy się przede wszystkim dzieci w okresie uzębienia mlecznego lub w okresie wymiany uzębienia. Charakteryzują się tym, że pacjent może je samodzielnie zakładać i zdejmować. Aparat stały jest przytwierdzony do zębów pacjenta i może go założyć lub zdjąć jedynie specjalista ortodonta. Służy głównie do leczenia wad zgryzu u osób z wyrżniętymi wszystkimi zębami stałymi.

Mitem jest, ze leczenie ortodontyczne zarezerwowane jest jedynie dla ludzi młodych. Wiek może mieć znaczenie jedynie w przypadku wyboru metody leczenia danej wady zgryzu. Oznacza to, że w każdym wieku możliwe jest przeprowadzenie leczenia ortodontycznego, zmieniać się może jedynie sposób osiągnięcia danego efektu leczniczego.

Długość noszenia aparatu stałęgo należy mierzyć nie miesiącami, ale ilością odbytych wizyt kontrolnych. Podczas takich wizyt ortodonta wykorzystując możliwości aparatu i jego elementów dodatkowych jest w stanie działać na zęby z odpowiednią dla danego etapu leczenia siłą i w odpowiednim kierunku. Samo noszenie aparatu, bez odpowiednich działań ortodonty nie jest w stanie wyprostować zębów. Statystycznie, aby osiągnąć oczekiwany rezultat, powinny się odbyć 24 wizyty kontrolne, co w regularnych odstępach miesięcznych daje przeciętnie 2 lata noszenia aparatu.

Poza widocznymi, metalowymi aparatami stałymi istnieją również aparaty estetyczne, które dzięki przezroczystym zamkom ortodontycznym są widoczne w nielwielkim stopniu. Istnieją również aparaty językowe, przytwierdzane do zębów od środka jamy ustnej, dzięki czemu są w ogóle niewidoczne.

W zdecydowanej większości przypadków aparat należy naklejać i na górne i na dolne zęby. W leczeniu ortodontycznym ważne jest nie tylko to, aby ładnie i estetycznie ustawić zęby,ale również zachowanie lub przywrócenie prawidłowej funkcji (odgryzania, żucia). Dlatego zęby górne należy ustawiać nie tylko w równym łuku, ale również dostosować ustawienie górnych i dolnych zębów względem siebie.

Aparat utrudnia diagnostykę oraz leczenie stomatologiczne, dlatego ważne jest, aby wyleczyć wszystkie zęby przed założeniem aparatu.
Aparat sprzyja również gromadzeniu się resztek pokarmowych i utrudnia prawidłowe oczyszczanie powierzchni zębów, co przy niedostatecznej higienie może prowadzić do powstawania nowych ubytków próchnicowych oraz do intensyfikacji rozwoju niewyleczonych wcześniej ubytków.

Przed założeniem aparatu odbywają się trzy wizyty. Pierwsza z nich to wizyta konsultacyjna, na której ortodonta określa wstępny plan leczenia. W przypadku, gdy pacjent nie posiada aktualnych, niezbędnych do diagnostyki zdjęć rentgenowskich, ortodonta przekazuje pacjentowi skierowanie na wykonanie potrzebnych zdjęć. Na kolejną wizytę pacjent zgłasza się z wykonanymi zdjęciami, pobierane są również wyciski, służące do wykonania modeli odwzorowujących układ zębów pacjenta. Wykonywana jest także niezbędna dokumentacja fotograficzna pacjenta. Po uzyskaniu zdjęć rentgenowskich, modeli oraz fotografii ortodonta jest w stanie postawić ostateczne rozpoznanie i omówić na kolejnej wizycie plan leczenia, którego kopię pacjent dostaje na piśmie do domu.

Na pierwszą wizytę należy przynieść wszystkie wykonywane dotychczas zdjęcia pantomograficzne oraz telerentgenogramy boczne głowy.

Wizyty kontrolne po założeniu aparatu powinny się odbywać co miesiąc.

Zakładanie aparatu wcale nie boli. Natomiast większość pacjentów do 2-3 dni po każdej wizycie kontrolnej odczuwa ból przypominający zakwasy po wysiłku fizycznym. Intensywność bólu zależy przede wszystkim od indywidualnej wrażliwości. Zdarzają się pacjenci, którzy nie czują żadnego dyskomfortu.

Ze względu na dobro pacjenta, aparat zakładać, modyfikować i zdejmować powinien ten sam lekarz. Tylko w takiej sytuacji, gdy lekarz ma pełną wiedzę o każdym etapie leczenia, jest ono przeprowadzone w sposób rzetelny i całkowicie kontrolowany.

Aby utrzymać efekt leczenia ortodontycznego niezbędne jest stosowanie tzw. leczenia retencyjnego. Polega ono na użytkowaniu zdejmowanych aparatów lub szyn retencyjnych, noszonych przez pierwsze trzy miesiące całodobowo,a następnie tylko na noc. Ponieważ u części pacjentów wada zgryzu ma tendencję do nawrotu, leczenie retencyjne powinno stosować się tak długo, jak długo chce się mieć proste zęby.

Leczenie ortodontyczne polega na stosowaniu zakresu niewielkich sił, które są bezpieczne dla zęba i jego aparatu zawieszeniowego. Przyspieszanie leczenia poprzez działanie na zęby większymi siłami może spowodować nieodwracalne uszkodzenie zębów.