Jakie są rodzaje aparatów ortodontycznych? Czym się różnią?

Aparaty ortodontyczne dzielą się na dwa główne typy – zdejmowane i stałe. Aparatami zdejmowanymi leczy się przede wszystkim dzieci w okresie uzębienia mlecznego lub w okresie wymiany uzębienia. Charakteryzują się tym, że pacjent może je samodzielnie zakładać i zdejmować. Aparat stały jest przytwierdzony do zębów pacjenta i może go założyć lub zdjąć jedynie specjalista ortodonta. Służy głównie do leczenia wad zgryzu u osób z wyrżniętymi wszystkimi zębami stałymi.

 

Czy wiek ma znaczenie w przypadku leczenia aparatem?

Mitem jest, ze leczenie ortodontyczne zarezerwowane jest jedynie dla ludzi młodych. Wiek może mieć znaczenie jedynie w przypadku wyboru metody leczenia danej wady zgryzu. Oznacza to, że w każdym wieku możliwe jest przeprowadzenie leczenia ortodontycznego, zmieniać się może jedynie sposób osiągnięcia danego efektu leczniczego.

 

Jak długo należy nosić aparat stały aby osiągnąć upragniony efekt?

Długość noszenia aparatu stałęgo należy mierzyć nie miesiącami, ale ilością odbytych wizyt kontrolnych. Podczas takich wizyt ortodonta wykorzystując możliwości aparatu i jego elementów dodatkowych jest w stanie działać na zęby z odpowiednią dla danego etapu leczenia siłą i w odpowiednim kierunku. Samo noszenie aparatu, bez odpowiednich działań ortodonty nie jest w stanie wyprostować zębów. Statystycznie, aby osiągnąć oczekiwany rezultat, powinny się odbyć 24 wizyty kontrolne, co w regularnych odstępach miesięcznych daje przeciętnie 2 lata noszenia aparatu.

 

Czy jest możliwość aby aparat nie był aż tak bardzo widoczny?

Poza widocznymi, metalowymi aparatami stałymi istnieją również aparaty estetyczne, które dzięki przezroczystym zamkom ortodontycznym są widoczne w nielwielkim stopniu. Istnieją również aparaty językowe, przytwierdzane do zębów od środka jamy ustnej, dzięki czemu są w ogóle niewidoczne.

 

Czy żeby mieć aparat tylko na górne zęby trzeba mieć też wyleczone te na dole? 

W zdecydowanej większości przypadków aparat należy naklejać i na górne i na dolne zęby. W leczeniu ortodontycznym ważne jest nie tylko to, aby ładnie i estetycznie ustawić zęby,ale również zachowanie lub przywrócenie prawidłowej funkcji (odgryzania, żucia). Dlatego zęby górne należy ustawiać nie tylko w równym łuku, ale również dostosować ustawienie górnych i dolnych zębów względem siebie.

 

Czy wszystkie zęby trzeba mieć zdrowe przed założeniem?

Aparat utrudnia diagnostykę oraz leczenie stomatologiczne, dlatego ważne jest, aby wyleczyć wszystkie zęby przed założeniem aparatu.
Aparat sprzyja również gromadzeniu się resztek pokarmowych i utrudnia prawidłowe oczyszczanie powierzchni zębów, co przy niedostatecznej higienie może prowadzić do powstawania nowych ubytków próchnicowych oraz do intensyfikacji rozwoju niewyleczonych wcześniej ubytków.

 

Ile jest wizyt przed nałożeniem aparatu? 

Przed założeniem aparatu odbywają się trzy wizyty. Pierwsza z nich to wizyta konsultacyjna, na której ortodonta określa wstępny plan leczenia. W przypadku, gdy pacjent nie posiada aktualnych, niezbędnych do diagnostyki zdjęć rentgenowskich, ortodonta przekazuje pacjentowi skierowanie na wykonanie potrzebnych zdjęć. Na kolejną wizytę pacjent zgłasza się z wykonanymi zdjęciami, pobierane są również wyciski, służące do wykonania modeli odwzorowujących układ zębów pacjenta. Wykonywana jest także niezbędna dokumentacja fotograficzna pacjenta. Po uzyskaniu zdjęć rentgenowskich, modeli oraz fotografii ortodonta jest w stanie postawić ostateczne rozpoznanie i omówić na kolejnej wizycie plan leczenia, którego kopię pacjent dostaje na piśmie do domu.

 

Czy należy coś przynieść na pierwszą wizytę?

Na pierwszą wizytę należy przynieść wszystkie wykonywane dotychczas zdjęcia pantomograficzne oraz telerentgenogramy boczne głowy.

 

Jak często trzeba przychodzić na wizyty po założeniu aparatu?

Wizyty kontrolne po założeniu aparatu powinny się odbywać co miesiąc.

 

Czy założenie/noszenie aparatu bardzo boli? Czy zależy od wykrzywień zębów?

Zakładanie aparatu wcale nie boli. Natomiast większość pacjentów do 2-3 dni po każdej wizycie kontrolnej odczuwa ból przypominający zakwasy po wysiłku fizycznym. Intensywność bólu zależy przede wszystkim od indywidualnej wrażliwości. Zdarzają się pacjenci, którzy nie czują żadnego dyskomfortu.

 

Noszę już aparat stały, ale chciałbym zmienić lekarza. Czy jest to możliwe?

Ze względu na dobro pacjenta, aparat zakładać, modyfikować i zdejmować powinien ten sam lekarz. Tylko w takiej sytuacji, gdy lekarz ma pełną wiedzę o każdym etapie leczenia, jest ono przeprowadzone w sposób rzetelny i całkowicie kontrolowany.

Czy po zakończonym leczeniu ortodontycznym zęby już zawsze będą proste?

Aby utrzymać efekt leczenia ortodontycznego niezbędne jest stosowanie tzw. leczenia retencyjnego. Polega ono na użytkowaniu zdejmowanych aparatów lub szyn retencyjnych, noszonych przez pierwsze trzy miesiące całodobowo,a następnie tylko na noc. Ponieważ u części pacjentów wada zgryzu ma tendencję do nawrotu, leczenie retencyjne powinno stosować się tak długo, jak długo chce się mieć proste zęby.

Czy da się jakoś przyspieszyć leczenie aparatem stałym?

Leczenie ortodontyczne polega na stosowaniu zakresu niewielkich sił, które są bezpieczne dla zęba i jego aparatu zawieszeniowego. Przyspieszanie leczenia poprzez działanie na zęby większymi siłami może spowodować nieodwracalne uszkodzenie zębów.

Wygląd moich zębów mi nie przeszkadza. Dlaczego powinienem je mimo to wyprostować?

Nieprawidłowo ustawione zęby mają wpływ nie tylko na estetykę, ale przede wszystkim na zdrowie pacjenta. Stłoczenie zębów utrudnia ich prawidłowe oczyszczanie, co sprzyja powstawaniu próchnicy i chorób przyzębia. W przypadku niektórych wad zgryzu upośledzona zostaje podstawowa funkcja zębów, czyli rozdrabnianie pokarmu, co może doprowadzić do zaburzenia pracy przewodu pokarmowego. Nieprawidłowo ustawione zęby mają często tendencję do nadmiernego ścierania, co może prowadzić do nadwrażliwości oraz do pogłębiania się wady zgryzu, co z kolei często doprowadza do choroby zwyrodnieniowej stawów skroniowo-żuchwowych.